کشته شدن خسرو

شبی تاریک نور از ماه برده		فلک را غول وار از راه برده
زمانه با هزاران دست بی‌زور		فلک با صد هزاران دیده شبکور
شهنشه پای را با بند زرین		نهاده بر دو سیمین ساق شیرین
بت زنجیر موی از سیمگون دست		به زنجیر زرش بر مهره می‌بست
ز شفقت ساقهای بند سایش		همی مالید و می‌بوسید پایش
حکایت‌های مهرانگیز می‌گفت		که بر بانگ حکایت خوش توان خفت
به هر لفظی دهن پر نوش می‌داشت		بر آواز شهنشه گوش می‌داشت
چو خسرو خفت و کمتر شد جوابش		به شیریت در سرایت کرد خوابش
دو یار نازنین در خواب رفته		فلک بیدار و از چشم آب رفته
جهان می‌گفت کامد فتنه سرمست		سیاهی بر لبش مسمار می‌بست
فرود آمد ز روزن دیو چهری		نبوده در سرشتش هیچ مهری
چو قصاب از غضب خونی نشانی		چو نفاط از بروت آتش‌فشانی
چو دزد خانه بر کالا همی جست		سریر شاه را بالا همی جست
به بالین شه آمد تیغ در مشت		جگرگاهش درید و شمع را کشت
چنان زد بر جگرگاهش سر تیغ		که خون برجست ازو چون آتش از میغ
چو از ماهی جدا کرد آفتابی		برون زد سر ز روزن چون عقابی
ملک در خواب خوش پهلو دریده		گشاده چشم و خود را کشته دیده
ز خونش خوابگه طوفان گرفته		دلش از تشنگی از جان گرفته
به دل گفتا که شیرین را ز خوشخواب		کنم بیدار و خواهم شربتی آب
دگر ره گفت با خطر نهفته		که هست این مهربان شبها نخفته
چو بیند بر من این بیداد و خواری		نخسبد دیگر از فریاد و زاری
همان به کین سخن ناگفته باشد		شوم من مرده و او خفته باشد
به تلخی جان چنان داد آن وفادار		که شیرین را نکرد از خواب بیدار
شکفته گلبنی بینی چو خورشید		به سرسبزی جهان را داده امید
برآید ناگه ابری تند و سرمست		بخون ریز ریاحین تیغ در دست
بدان سختی فرو بارد تگرگی		کزان گلبن نماند شاخ و برگی
چو گردد باغبان خفته بیدار		به باغ اندر نه گل بیند نه گلزار
چه گوئی کز غم گل خون نریزد		چو گل ریزد گلابی چون نریزد
ز بس خون کز تن شه رفت چون آب		در آمد نرگس شیرین ز خوشخواب
دگر شبها که بختش یار گشتی		به بانگ نای و نی بیدار گشتی
فلک بنگر چه سردی کرد این بار		که خون گرم شاهش کرد بیدار
پریشان شد چو مرغ تاب دیده		که بود آن سهم را در خواب دیده
پرند از خوابگاه شاه برداشت		یکی دریای خون دیده آه برداشت
ز شب می‌جست نور آفتابی		دریغا چشمش آمد در خرابی
سریری دید سر بی‌تاج کرده		چراغی روغنش تاراج کرده
خزینه در گشاده گنج برده		سپه رفته سپهسالار مرده
به گریه ساعتی شب را سیه کرد		بسی بگریست وانگه عزم ره کرد
گلاب و مشک با عنبر برآمیخت		بر آن اندام خون آلود می‌ریخت
فرو شستش به گلاب و به کافور		چنان کز روشنی می‌تافت چون نور
چنان بزمی که شاهان را طرازند		بسازیدش کز آن بهتر نسازند
چو شه را کرده بود آرایشی چست		به کافور و گلاب اندام او شست
همان آرایش خود نیز نو کرد		بدین اندیشه صد دل را گرو کرد
دل شیرویه شیرین را ببایست		ولیکن با کسی گفتن نشایست
نهانی کس فرستادش که خوش باش		یکی هفته درین غم بارکش باش
چو هفته بگذرد ماه دو هفته		شود در باغ من چون گل شکفته
خداوندی دهم بر هر گروهش		ز خسرو بیشتر دارم شکوهش
چو گنجش زیر زر پوشیده دارم		کلید گنج‌ها او را سپارم
چو شیرین این سخنها را نیوشید		چو سرکه تند شد چون می بجوشید
فریبش داد تا باشد شکیبش		نهاد آن کشتنی دل بر فریبش
پس آنگه هر چه بود اسباب خسرو		ز منسوخ کهن تا کسوت نو
به محتاجان و محرومان ندا کرد		ز بهر جان شاهنشه فدا کرد