بنای زیبای مفخم بجنورد خراسان شمالی

موسيقی شمال خراسان

شمال خراسان كه در بر گيرنده‌ی شهرهای بجنورد، اسفراين‌، شيروان، درگز و قوچان است‌ از جمله مناطقی است كه موسيقی در آن از انواع و اقسام مختلف، حضوری قابل تأمل دارد
.
بخش عمده‌ای از ساكنين شمال خراسان را مهاجرين كرد و ترك تشكيل می‌دهند، قسمتی از موسيقی شمال خراسان‌ موسيقی كوهپايه است. كوهپايه‌های هزار مسجد، الله اكبر، دامنه‌های اتك و منطقه‌ی لائين موسيقی كوهپايه توأم با فریاد است و در مقايسه باموسيقی جلگه قوی تر، ‌رساتر و گاه تندتر است. در كنار موسيقی كوهپايه، موسيقی جلگه و دشت وجود دارد: جلگه‌ی قوچان، موسيقی جلگه معمولاً ملايم‌تر و درونی‌تر است، اگر به پايين و مركز نزديك شويم، به جلگه‌ی نيشابور و سبزوار می‌رسيم كه تقریباً حاشيه كويرند و موسيقی‌شان نيز ملايم‌تر شده، از نرمش بيشتری برخور‌دار است، در منطقه‌ی لائين، بين كلات و دره‌گز و نيز دامنه‌های هزار‌مسجد، عرفان قوی بوده است، جعفرقلی، هروخان تيرگانی و هی‌محمد‌دره‌گزی از عرفا و شعرای بزرگ اين منطقه بوده‌اند، ابن غریب از شعرای قبل از قاجار است كه دارای اشعاری عرفان ی است، شعرا و عرفای اين منطقه گاه زبان‌های فارسی، كردی، تركی و عربی را برای انتقال مقاصد و احساسات خويش به كار می گرفتند. جعفرقلی شايد آخرین عارف و شاعر كرد شمال خراسان است كه هنوز اشعاری هم سنگ شعرهای او سروده نشده است. 11 آهنگ به جعفر قلی منسوب است كه خود جعفر‌قلی آنها را از كسان ديگری دریافته، اما به شيوه‌ی خود در آورده است، از آنجا كه كردهای شمال خراسان همواره ازمرزبانان قيور ايران‌زمين بوده‌اند، پاسداری ازمرزو‌بوم در مقابل اقوام مهاجم، كشتارها، غارت‌ها، اسارت‌ها و آوارگی‌ها از ويژگی‌های اين گونه زندگی بوده است و اين ويژگی،‌تأثير مستقيمی بر موسيقی اين خطه گذاشته است

الله مزار
آهنگی است كه پس از غارت و كشتار و اسارت بر بالای مزار عزيزان از دست رفته خوانده می‌شده: الله مزار، وا چی روزگاره.... ؟

دو قرسه
پس از قتل عام و كشتار، مرده‌ها را در وسط جمع می‌كردند و دور اجساد دور می‌زدند و مشغول ذكر می‌شدند و اين مبدأ رقص و آهنگ دو قرسه بود.

اناركی
مربوط به لحظات پس ازهجوم بيگانگان و كشتار و انباشت اجساد است زنان دور اجساد جمع می‌شدند و نار می‌زدند و گریه ميكردند.

هرای
فریاد كوهستان است و گویای زندگی پر‌حادثه و پر‌سوز وگداز و آوارگی مردم كرد است، به طور كلی، بسياری از آهنگ‌هايی كه در شمال خراسان زمانی برای سوگ اجرا می‌شد‌، پس ازگذشت ساليان دراز، آرام آرام تغيير شخصيت داده، از آنها گاه به عنوان آهنگ‌های رقص نيز استفاده ميشود، مثلاً آهنگ رشيدخان كه ابتدا برای سوگ بوده، امروزه يك موسيقی شاد و برای رقص است موسيقی كردی شمال خراسان را موسيقی كرمانجی نامند

رقص در شمال‌خراسان شامل:‌ يك قرسه، دو قرسه، شش قرسه، اناركی و... است كه معمولاً موسيقی آنها توسط عاشق‌ها با سورنا و دهل و قشمه و دايره و نيزكمانچه اجرا می‌شود، رقص‌ها در شمال خراسان معمولاً دارای حالتی از رزم‌اند. چوب بازی جای نيزه بازی و شمشيربازی قديم را گرفته است، همچنين در مراسم كشتی از شاخه های كوراوغلی استفاده می‌شود كه بسيار رزمی است و توسط سورنا و دهل نواخته می‌شود.